Theo ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, khi thực hiện chủ trương không tổ chức cấp huyện, cần xác định việc tổ chức, phát triển không gian đô thị như thế nào, bởi hiện nay, đô thị đóng góp rất lớn trong phát triển kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang đẩy mạnh đô thị hóa.
Trao đổi thông tin xung quanh chủ trương nghiên cứu sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện , tiếp tục nghiên cứu sáp nhập xã , nhiều chuyên gia quy hoạch đô thị cho rằng, đây là xu hướng chung trên thế giới. Nhiều quốc gia như Mỹ, Đức, Nhật Bản, Ấn Độ, Indonesia… đều tổ chức chính quyền 3 cấp. Tuy nhiên, tuỳ đặc trưng của từng nước, có những cách tiếp cận, tên gọi, cách thức tổ chức phù hợp.
Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, trên thế giới, dù tiếp cận theo các hướng khác nhau, thì đô thị thường là hình thái đặc biệt về tổ chức đời sống dân cư, có vai trò quan trọng về phát triển kinh tế, là nơi tập trung mật độ dân cư rất cao, đặt ra yêu cầu riêng về quản lý dân cư, quản lý hạ tầng kỹ thuật, quản lý về kinh tế, khác biệt hẳn với khu vực nông thôn.
Theo ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, khi không tổ chức cấp huyện, cần xác định việc tổ chức, phát triển không gian đô thị như thế nào, bởi hiện nay, đô thị đóng góp rất lớn trong phát triển kinh tế. “Cấp huyện ngang với thành phố thuộc tỉnh, thị xã, quận… Vậy không tổ chức cấp huyện thì những đô thị nêu trên sẽ ra sao, trong khi thế giới đang đẩy mạnh đô thị hoá”, ông Chính nói.
Ông Chính cũng nêu vấn đề về vấn đề tên gọi của cấp cơ sở sau này khi không tổ chức cấp huyện. Liệu có giữ được tên Hoàn Kiếm ở Hà Nội, hay thành phố Hoa Lư của tỉnh Ninh Bình hay không.
“Nếu không tổ chức cấp huyện nữa, thì ví dụ như thành phố Hoa Lư sẽ gọi là gì. Tôi nghĩ rằng vẫn nên có tên gọi là thành phố Hoa Lư. Ở đô thị, có thể có thành phố ở dưới cấp tỉnh, còn ở nông thôn thì gọi là cấp xã. Nếu không như thế thì sẽ mất tên gọi thành phố”, ông Chính nói và cho biết trên thế giới đều hướng tới việc gọi thành phố.
Ông Chính nêu, định danh thành phố rất quan trọng, bởi liên quan đến tính quốc tế, có vai trò rất lớn trong quá trình phát triển đô thị. Việc này cần nghiên cứu rất kỹ lưỡng.
Ông Đào Ngọc Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam – nhấn mạnh sự ủng hộ chủ trương sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện và sáp nhập xã. Ông Nghiêm đánh giá, với việc thực hiện chủ trương này sẽ là cơ sở để quyết định nhiều nội dung, vấn đề liên quan đến phát triển hệ thống đô thị, phân loại hệ thống đô thị ở Việt Nam.
Ông Nghiêm cho biết, cần tập trung nghiên cứu về phân loại đô thị và vai trò đô thị trong giai đoạn hiện nay. Khi không tổ chức cấp huyện, liệu có cần duy trì phân loại thành 6 loại đô thị như hiện nay nữa không, bởi đô thị loại 4 hiện nay thường là trung tâm của cấp huyện. Khi nghiên cứu sáp nhập tỉnh, thì cũng cần tính toán sắp xếp các đô thị của các tỉnh sao cho phù hợp.
Theo thông tin từ Bộ Xây dựng , tính đến tháng 6/2024, cả nước hiện có 907 đô thị, trong đó có 2 đô thị loại đặc biệt, 21 đô thị loại I, 38 đô thị loại II, 43 đô thị loại III, 97 đô thị loại IV.
Theo nghị quyết của Quốc hội, thành phố trực thuộc trung ương được phân loại đô thị theo tiêu chí đô thị loại đặc biệt hoặc đô thị loại I. Thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương được phân loại đô thị theo tiêu chí đô thị loại I hoặc đô thị loại II hoặc đô thị loại III. Thị xã được phân loại đô thị theo tiêu chí đô thị loại III hoặc đô thị loại IV. Thị trấn được phân loại đô thị theo tiêu chí đô thị loại IV hoặc đô thị loại V. Khu vực dự kiến hình thành đô thị trong tương lai được phân loại theo tiêu chí loại đô thị tương ứng.